پای فلوت به قسمت انتهایی فلوت گفته می شود. بطور کلی دو نوع پای فلوت ساخته می شود. یکی پای فلوت نت “دو” و دیگری پای فلوت نت “سی”.
به عبارت بهتر پای فلوت نت دو ، به معنای آن است که فلوتی که چنین پایی دارد پایین ترین نتی که می تواند بنوازد نت دو اکتاو چهارم (در پیانو) است ولی فلوتی که دارای پای سی است می تواند نت سی اکتاو سوم (در پیانو) را بنوازد. یعنی یک نت پایبن تر از پای فلوت دو.
بهتر است بدانید نت سی پایینی در فلوت های با پای سی ، در قطعات موسیقی مورد استفاده قرار نمیگیرد و اصلا آهنگسازان از این نت در قطعات مربوط به فلوت استفاده نمیکنند و صرفا جنبه تئوری دارد. حتی از این نت در اتود های فلوت نیز استفاده نمیشود. و تمامی نت های نوشته شده در اتود ها و قطعات موسیقی برای فلوت از نت دو به بالا هستند.
اما اینکه چرا چنین فلوت هایی را با پای سی میسازند علتش چیز دیگری است. یکی از علت هایی که چنین فلوت هایی با پایه سی ساخته می شود استفاده از کلید “گیزمو” است. کلید گیزمو طوری در اسن پایه های فلوت تعبیه شده که فقط به کلید آخر متصل بوده و زمانی که نوازنده اقدام به گرفتن أن می کند دو کلید دیگر یعنی “دو” و “دو دیز” پایین نمیاید. از این کلید برای ایجاد صدای برخی نت های بالا در اکتاو سوم استفاده میکنن.
از طرفی علت دیگری را هم میتوان در ساخت این نوع پای فلوت جستجو کرد. در فلوت های با پای سی صدا کمی بسته تر و گرفته تر از فلوت های با پایه دو هستند. البته این تفاوت را گوش یک نوازنده ماهر و با سابقه میتواند تشخیص دهد و یک هنرجو یا یک فروشنده ساده نمیتواند متوجه شود. فلوت های با پایه دو صدایی واضح تر و باز تر دارند. این بشتگی به خود نوازنده دارد که چه نوع فلوتی را برای نوازندگی خود ترجیح دهند. برخی نوازندگی با فلوت “دو” را ترجیح میدهند و برخی دیگر فلوت با پایه “سی” را بیشتر دوست دارند.

وسعت صدای یک فلوت کلیددار معادل سه اکتاو از نت “دو” اکتاو چهارم تا نت “سی” اکتاو ششم است. هر چند برای فلوت کلیددار انگشت گذاری های دیگری هم برای اجرای نت ها اکتاو بعدی در نظر می گیرند. ولی در اجرا قطعات موسیقی مورد استفاده قرار نمیگیرد و فقط در تئوری این ساز وجود دارد.
جالب است بدانید برخلاف باور اکثر نوازنده ها و هنرجوها و یا فروشندگان ساز فلوت، پایه “دو” و یا پایه “سی” در کیفیت فلوت تاثیری ندارد و نمیتوان گفت که اگر فلوتی دارای پایه سی باشد بهتر از فلوتی است که دارای پایه دو است. علت اصلی ساخت بیشتر فلوت های حرفه ای با پایه “سی” توسط کمپانی های سازنده ساز کامل بودن یا درار بودن آپشن های بیشتر است. به عبارتی با این کار سعی میکنند فلوت خود را بی عیب و نقص جلوه دهند.
شاید بهتر باشد بدانید خیلی از نوازندگان مشهور فلوت مانند ژان میر رمپال از فلوت با پایه “دو” استفاده میکنند. و بیشتر اجراهای خود را با این نوع فلوت انجام میدهند.
فلوت هایی با پایه “دو” وجود. دارند که کیفیت بسیار بالا و بی نظیر داشته و حتی از بسیاری از فلوت های با پایه “سی” بهتر عمل میکنند. کیفیت ساخت و آلیاژی بسیار با کیفیت بوده و خیلی گران قیمت نیز هستند .

فلوت دو یا فلوت سی

حال این سوال مطرح می شود که پای فلوت دو بهتر است یا پای فلوت سی.؟
قبل از اینکه جواب این سوال داده شود باید ابتدا تعریف شود که یک فلوت کلیددار استاندارد چیست و وسعت صدای آن چقدر است.
جواب : یک فلوت استاندارد به فلوتی گفته می شود که از نت دو شروع شود و اکتاو سوم را تمام کند. یعنی سه اکتاو وسعت صدا.
میدانید که فلوت ها (خصوصا فلوت های چوبی و نی ای) دارای اندازه های مختلف با طول های مختلف و قطرهای مختلف هستند. نت پایه هر کدام متفاوت بوده، بعضی انتقالی و بعضی غیر انتقالی هستند. روشن است فلوتی که از نت دو پایبن شروع شود و 3 اکتاو وسعت داشته باشد یک فلوت استاندارد است. حال با توجه به ساختار یک فلوت کلیددار در می یابیم که چرا این فلوت به عنوان استاندارد ترین نوع فلوت شناخته می شود. در اصل باید وسعت صدا از نت دو شروع شود. جالب است بدانید همه آهنگسازان مشهور تاریخ و همه نوازندگان مشهور و حرفه ای ، قطعات موسیقی و اتودهای تمرینی فلوت را برای فلوت دو می نویسند نه فلوت سی.! مثلا هیچ نت موسیقی ، مثل کنسرتوهای موزارت برای فلوت یا قطعات فلوت باخ یا قطعات فلوت ویوالدی، برای فلوت پایه سی نوشته نشده و از نت سی پایین در آنها استفاده نشده بلکه پایین ترین نت نوشته شده در قطعات موسیقی کلاسیک نت دو پایین است. درتمام اتودهای تمرینی برای فلوت که توسط نوازنده های مطرح دنیا مثل مارسل مویز، گریبولدی، کوهلر، پلاتونوف و… نوشته شده هیچ نت سی پایینی را نمی توانید پیدا کنید.
علت اصلی تولید فلوت هایی با پایه سی اجرای نت سی نیست بلکه در این فلوت ها از کلید آخر (کلید سی) برای انگشت گذاری حرفه ای بعضی نت ها استفاده می شود. مثلا از کلید “گیزمو” برای انگشت گذاری چند نت بالا بطور خاص استفاده می شود.
همچنین فلوت هایی با پایه سی به دلیل بلند تر بودن طول لوله فلوت صدایی گرفته تر دارد ولی فلوت های پای دو بدلیل کوتاه بودن لوله فلوت صدایی باز تر دارد.
در نهایت اگر شما فلوت پایه سی هم داشته باشید هیچگاه برای این ساز نت سی پایین نوشته نمیشود تا آن را اجرا کنید.