اگر تا به حال نام فلوت باروک (Baroque Flute) به گوش‌تان نخورده است، در ادامه با این مطلب از هنر فلوت همراه شوید تا شما را با این ساز قدیمی آشنا کنیم.

فلوت باروک یکی از سازهای محبوب در دوره باروک (1600-1750 میلادی) بود و نقش مهمی در موسیقی این دوران ایفا می‌کرد. صدای گرم و دلنشینش، اصلی‌ترین مشخصه این ساز گوش‌نواز بوده و در دوره مذکور، از آن در بسیاری از قطعات استفاده می‌شده است.

تاریخچه فلوت باروک

اگر به دنبال آموزش فلوت هستید و می‌خواهید با انواع این ساز آشنا شوید، بهتر است بدانید که در طول تاریخ، مدل‌های بسیار مختلفی از فلوت توسط افراد برجسته، ساخته شده که هر کدام از آنها، ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند. فلوت باروک که با نام Traverso نیز شناخته می‌شود، یکی از همین نمونه‌ها بود که در نیمه دوم قرن هجدهم میلادی به وسیله خانواده هوتتره در پاریس اختراع شد. این ساز از فلوت رنسانس متفاوت بود و دارای تنش کاهشی از دهانه تا پاشنه بود که به بهبود هارمونیک‌های صدا کمک می‌کرد1. فلوت باروک ابتدا از سه قسمت تشکیل می‌شد: یک قسمت سر، یک قسمت وسط و یک قسمت پا. این طراحی به تنظیم و حمل ساز کمک می‌کرد1.

با گذشت زمان، فلوت باروک در آلمان نیز محبوب شد و به طور گسترده‌تری تولید شد. در انگلستان، این ساز به عنوان “فلوت آلمانی” شناخته می‌شد. فلوت‌های قرن هجدهم میلادی معمولاً از چندین قسمت تشکیل می‌شدند که این طراحی، به تنظیم دقیق‌تر و حمل آسان‌تر کمک می‌کرد.

فلوت باروک دارای صدایی سریع‌تر و پایدار‌تر از فلوت‌های رنسانس بود و این ویژگی‌ها باعث شد آهنگسازان بزرگی مانند یوهان سباستیان باخ، جورج فریدریش هندل و آنتونیو ویوالدی از این ساز در آثار خود استفاده کنند.

در قرن هفدهم و هجدهم میلادی، یان یواخیم کوانتز، یک نوازنده و آهنگساز آلمانی، اقدام به نوشتن یک مقاله بزرگ درباره فلوت و همچنین طراحی سازهای جدیدی از این ساز کرد؛ این طراحی‌ها شامل اضافه کردن کلید دوم بود که به تنوع نت‌ها و تولید صداهای مختلف، کمک بسزایی می‌کردند.

فلوت باروک با تاریخچه طولانی و نقش مهمی که در موسیقی داشته است، همچنان یکی از سازهای محبوب و ارزشمند در دنیای موسیقی به شمار می‌رود.

طراحی و ویژگی های کلیدی

فلوت باروک معمولاً از چوب‌های باکیفیتی مانند بلسا و افرا ساخته می‌شود که به تولید صدای گرم و طبیعی کمک می‌کنند. این فلوت به دلیل طراحی خاص خود، سوراخ‌های متعددی برای انگشت‌گذاری دارد که به نوازندگان این امکان را می‌دهد تا نت‌های دقیق‌تری را تولید کنند.

در مورد طراحی باید بگوییم که این ساز، از چندین قسمت مجزا تشکیل شده است که به یکدیگر متصل می‌شوند. این ساختار به نوازندگان این امکان را می‌دهد تا ساز خود را به‌راحتی تنظیم و حمل کنند. طراحی استوانه‌ای فلوت باروک نیز به تولید صدای پایدار و یکنواخت کمک زیادی می‌کند.

در این بین باید یادآوری کنیم که نواختن این نوع از فلوت‌ها، نیاز به دقت و مهارت فراوان دارد. در واقع، نوازندگان با استفاده از تکنیک‌های خاصی می‌توانند صداهای مختلفی را تولید کنند و از قابلیت‌های این ساز استفاده کنند. فلوت باروک به دلیل صدای دلنشین و متنوعش در موسیقی‌های مختلف باروک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برترین آهنگسازانی که از فلوت باروک استفاده کرده‌اند

در دوره باروک، آهنگسازان بزرگی مانند یوهان سباستیان باخ، جورج فریدریش هندل و آنتونیو ویوالدی از فلوت باروک در آثار خود استفاده کردند. این ساز به دلیل توانایی‌های بالای خود در تولید صداهای متنوع و دلنشین، در بسیاری از کنسرت‌ها و اجراهای موسیقی باروک نقش مهمی ایفا می‌کرد. امروزه اگرچه این ساز جای خود را به فلوت کلیددار داده و نمونه‌های آلتو و پیکولو داده است، ولی همچنان برخی افراد، استفاده از این ساز را در اجرای کنسرت‌ها ترجیح می‌دهند.

سخن پایانی

گرچه فلوت باروک بیشتر در دوره باروک مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما همچنان در موسیقی امروزی نیز محبوبیت خود را حفظ کرده است. نوازندگان معاصر همچنان از این ساز در اجراهای تخصصی و بازسازی‌های تاریخی استفاده کرده و از صدای دلنشین و خاص آن لذت می‌برند.